Làm sáp nướu

 1. Nướu giả

Hình dạng của đường viền nướu làm thay đối hình dáng của răng về hình thể lẫn màu sắc. Do yêu cầu vệ sinh, không được tạo các rãnh; góc giữa phần sáp cổ răng và răng giả trong khoảng từ 45° - 60°. Phần nướu viền có dạng lồi, láng, dày khoảng 1mm. Phần gai nướu có thề được chia làm 2 phần:

-       Phần chu vi kế tiếp nướu viền cũng có dạng lồi và láng,

-       Phần giữa lõm có dạng lấm tấm.

Phần nướu dính có dạng lồi và lõm kế tiếp nhau tương ứng với chỗ lồi lên của xương ổ do có chân răng. Nướu dính cũng có dạng lấm tấm “da cam”.

2. Các bề mặt bóng láng giúp hàm vững ổn

Vùng răng cửa phải có dạng lõm để các cơ vành môi hoạt động dễ dàng. Vùng răng cối nhỏ cũng lõm để không cản trở hoạt động của nơi giao thoa các cơ má. Muốn tạo phần lồi tương ứng với chân răng nanh, nên tạo hai phần lõm đều hai bên hơn là đắp thêm quá nhiều sáp. Vùng tương ứng với túi Eisenring và túi Fisch cần có dạng lồi để đảm bảo vệ sinh cho hàm giả, chúng cũng góp phần tạo sự vững ổn cho nền phục hình bằng cách hướng các lực phát sinh do hoạt động cơ về phía bề mặt chịu. Chiều dày của bản nền vòm khẩu cái không vượt quá 2 mm. Phần lưỡi tương ứng với vùng dưới lưỡi cần phải có dạng lõm theo chiều nằm ngang và đứng dọc để lưỡi có vị trí vững ổn.

Vùng trung tính nằm giữa lưỡi và cơ vòng môi phải hoàn toàn được lấp bởi thể tích của phục hình mà không cản trở hay tạo áp lực lên cơ quan cận phục hình. Những mặt phẳng khác nhau của bề mặt bóng láng phải có hướng sao cho các cơ quan cận phục hình có khuynh hướng tựa lên nhằm giúp phục hình được vững hơn. Mặc khác, sự tiếp xúc khít sát giữa phục hình và các cơ quan cận phục hình góp phần làm tăng đáng kể sự lưu giữ của phục hình do tạo một vành kín lớn hơn rất nhiều vành khít thông thường chỉ ở bờ phục hình.

❖ Cách làm

Phải làm sáp nướu ở vùng răng cửa cẩn thận hơn vì nó làm tăng thẩm mỹ của khối răng cửa và răng nanh. Vùng phía sau được làm đơn giản hơn để không tạo ra các vùng lưu dễ đọng vôi răng. Làm sáp nướu càng hoàn hảo càng tốt vì sẽ bớt được thời gian cho việc sửa lại mặt ngoài sau khi nấu nhựa.

Dùng dao thật nóng làm chảy sáp hoàn toàn để tạo sự đồng nhất, làm việc này thật kỹ ở phần sáp giữa các răng. Sau đó, thêm vào dần dần sáp loãng để tăng chiều dày của lớp nướu giả. Dùng dao Le Cron nhỏ, cắt đường cổ răng theo góc 45°- 60° so với mặt ngoài của răng. Vị trí của đường cổ răng thay đổi tùy theo loại răng ở hàm trên. Như vậy, cổ của răng cửa bên sẽ thấp hơn cổ của răng cửa giữa, cổ răng nanh sẽ ngang với cổ của răng cửa giữa. Cổ của các răng cối nhỏ sẽ ngang mức với cổ của răng cửa bên và cổ của răng cối lớn ngang với cổ của răng cửa giữa (hình 105).

Hình 105. sự sắp xếp các cổ răng.

Ở người trẻ, đường cổ răng nằm ở phần tiếp giáp giữa thân và chân răng, ở người lớn tuổi, đường này nằm về phía chân răng nhiều hơn (giống như bị tụt nướu). Trong mọi trường hợp, gai nướu phải chạm tới điểm tiếp xúc giữa hai răng để tránh lưu giữ thức ăn. Vùng cổ răng của nướu giả có thể được làm thanh hơn ở những người mảnh dẻ hay phái nữ. Đối với những người lớn tuổi hay mạnh mẽ hơn, có thể được làm nhô lên hay có dạng vành lớn hoặc nhỏ.

Các vùng còn lại của nướu giả được khắc bằng cách loại dần sáp, tạo phần nổi tương ứng với chân răng, ở giai đoạn sau cùng, chiều dày của sáp cần phải đồng nhất để không tạo ra các vùng chịu lực yếu, dễ gãy hàm. Dùng ngọn lửa nhỏ thổi đều và nhanh trên toàn bộ bề mặt sáp để tạo sự trơn láng. Muốn tạo ra dạng lấm tấm da cam có thể dùng một bàn chải đánh răng có lông cứng đập nhẹ trên diện tích của phần nướu dính tương ứng. Đánh bóng sáp bằng đĩa mút xốp gắn trên tay khoan chạy ở tốc độ chậm (20). Sau khi đánh bóng, kiểm tra lại vị trí của các răng cũng như các tương quan cắn khớp sao cho giống hoàn toàn như khi lên răng.